— Me er ikkje godhjarta samaritanar

Kvammabadet KF er samd med rådmannen og vil løyva 1,5 millionar ekstra kommunale kroner til Hardangerbadet AS.

Innstillinga, som dei folkevalde skal ta stilling til dei neste vekene, fekk i det store og heile brei støtte då styret i det kommunale føretaket drøfta saka i eit digitalt møte torsdag.

Styrelem Reidun Skålheim Solberg slo fast at saka er komplisert, og at det ikkje vil vera enkelt for heradsstyret å sjå alle samanhengane. Truleg kunne det vore skrive ei bok om saka, sa ho

Ho viste til at selskapet har ein del kortsiktig gjeld og spurde om den føreslegne løyvinga vil vera nok til å dekkja dei økonomiske forpliktingane. Det er viktig å sikra seg mot at det dukkar opp overraskingar, meiner Solberg.

Skaar hadde drøfta likviditetssituasjonen med dagleg leiar Martin Vik i Hardangerbadet (HB) same dag. Styreleiaren opplyste at dei største kostnadene til selskapet er løn, husleige og energi. Ein har i tillegg ubetala husleige til huseigaren, Hardangerbadet Eigedom AS.

— Det har ikkje vore flagga anna enn at løysinga bringar selskapet vidare. Ein har då same utgangspunkt for 2021 som for 2020. Men viss anlegget vert stengt i lengre periodar, gjev det uvisse. Ekstraordinære ting kan ein ikkje kontrollera. Å budsjettera etterverknadene av pandemien er krevjande for alle, sa Skaar.

— Må ta ansvar

Han påpeika at Kvammabadet ikkje skal styra likviditeten til eit privat selskap. Det er selskapet og aksjonærane sjølve sitt ansvar å ha eit forsvarleg grunnlag for drifta, understreka han.

Skaar viste til at Kvam herad og HB har eit symbiotisk tilhøve der båe vil dra nytte av at drifta held fram. Heradet ynskjer å halda fram kommunale, lovpålagde funksjonar og oppgåver knytte til badeanlegget, og yter såleis hjelp ut frå eigeninteresse, påpeika styreleiaren.

— Me er ikkje godhjarta samaritanar, sa Skaar.

Han understreka at det ikkje er ei kommunal oppgåve å støtta alle næringsdrivande som slit i koronatida.

I saksutgreiinga vert det hevda at alternativet — at HB går konkurs og at Kvam herad eller andre fører vidare drifta — truleg vil kosta meir enn den skisserte løysinga. Mellom årsakene er at Kvam herad risikerer tilbakebetaling av spelepengar og momsfrådrag.

— Litt utriveleg

Styrelem Lina Oma meiner situasjonen er uheldig, men at ein ikkje kan gje opp no. Det som gjer det heile litt utriveleg, er at dei økonomiske utfordringane starta før pandemien, meiner ho.

— Det er litt uavklara kva som ligg og trykkjer. Ein har både mindre inntekter og større utgifter. Me har ikkje fått heilt hol på kva det er for noko, sa Oma.

Ho meiner styret må pressa på for å få eigarane – den største er Hardangerbadet Eigedom AS – til å gå inn med meir aksjekapital for å få bygd opp att eigenkapitalen til HB, men at ein no må vera med og hjelpa selskapet over kneika.

— Me kan ikkje slutta når det nettopp er begynt, sa ho.

Også styrelem Tor Inge Døsen støtta innstillinga, men sakna informasjon om framtidsutsiktene til badeanlegget i saksutgreiinga. Framtida ser litt tander ut, meiner han. Døsen stilte dessutan spørsmålet om kor store moglegheiter Kvam herad har til å påverka drifta av anlegget.

Sakna historia

Gry Svartveit stilte seg bak innstillinga, men meiner sakspapira seier for lite om den historiske vurderinga av besøkstal. Ho viste til at HB allereie før koronaviruset kom til Noreg, var i møte med Kvam herad og oppmoda om auka kommunal stønad til drifta.

Skaar sa at det er mykje som kunne vore sagt om vurderingane av driftsgrunnlaget i ei sak som har ei lang historie og som det er mange ulike meiningar om. Han er ikkje overtydd om at det gagnar nokon å spekulera i om budsjetta har vore realistiske. Fasiten har ein ikkje på førehand, og ein må retta seg etter det talmaterialet som ligg føre i dag, meiner han.

— Ein kan seia at ein budsjetterte feil, og det kan godt henda, men eg trur ikkje det er det me skal underbyggja vårt eige vedtak med, sa Skaar.

Han meiner HB har arbeidd bra med å redusera utgiftene, og at det er ein del utgifter selskapet ikkje kan kvitta seg med.

Dagleg leiar Bjarte Rasmussen i Kvammabadet, som i 2017 vart hyra gjennom ABO Plan & Arkitektur AS som prosjektleiar for utbygginga av badeanlegget og seinare fekk stillinga i det kommunale føretaket, sa at han trur at HB undervurderte kva det kostar å starta eit badeanlegg. Til dømes såg ein raskt at ein måtte ha fleire tilsette for å ha kontroll på dei som bada.

— Ein måtte ha mykje meir folk i starten for å få det til å gå rundt, og måtte supplera med utstyr dei fyrste månadene. Det gav større utgifter enn budsjettert, sa han.

Ingen bagatell?

Dei såkalla ESA-reglane set grenser for kor mykje det offentlege kan yta til private føretak. Det er førebels uvisst om HB kjem inn under desse reglane. Uansett kan det offentlege yta inntil 200.000 euro i såkalla bagatellmessig stønad over inntil tre år.

Svartveit meiner dette kan verta eit viktig punkt av di ein ikkje veit kva konsekvensane av pandemien vil verta i år og neste år. Skaar nøgde seg med å slå fast at den aktuelle løyvinga ikkje kjem i strid med reglane og at nokon diskusjon om henne ikkje er naudsynt no. Han vedgjekk at problemstillinga kan verta aktualisert om det vert snakk om å yta meir stønad seinare.

Den kommunale løyvinga bidreg til å viska ut driftsunderskotet i 2021 på 3,5 millionar kroner. Det ligg ikkje an til ei løyving også for 2021 i same slengen, slik HB i haust fremja ynske om.

Ordførar Torgeir Næss (Ap) sa at han meiner det er rett å ikkje yta ei løyving for 2021 i denne omgangen. Koronautviklinga er usikker, og det finst positive trekk som kan gje HB eit godt inntektspotensial, meiner han. Han viste mellom anna til marknaden som finst i hytter på Kvamskogen og ei venta halvering av bompengetakstane i Kvammapakken.

— Det er uvisst korleis det hadde gått utan pandemien. Det er ein del av uvissa som heradsstyret må leva med og ta omsyn til. Ein kan problematisera om prognosane var rette, men det er ikkje fruktbart, sa ordføraren.

Må gjera opp

Den kommunale løyvinga føreset ifølgje innstillinga både at Hardangerbadet Eigedom AS dekkjer ein million av underskotet og at alle kausjonistane er villige til å betala til saman éin million kroner direkte til Hardangerbadet AS, sjølv om det ikkje ligg føre noko formelt grunnlag for å gjera sistnemnde. På grunn av løpande såkalla motrekning har nemleg ikkje HB gjeld til Kvammabadet, noko som er ein føresetnad for at det kommunale føretaket kan krevja inn pengane. Men dersom ikkje alle betalar, betalar heller ikkje Kvam herad ut noko.

Ein kan såleis spørja seg om denne framgangsmåten er rett, vedgjekk styreleiar Bjørn Frode Skaar, men slo fast dette må ein ordna. Utfallet og realitetane er uansett dei same, og løysinga er ein praktisk måte å handtera situasjonen på, sa han.

Han ser for seg at Kvammabadet og HB må samarbeida om å kontakta kausjonistane. Til saman vil pengane som vert tilførte HB, betra likviditeten med 2,5 millionar kroner, påpeika han. I tillegg føreset ein at kreditorane ettergjev gjeld på 1 million kroner.

Skaar framheva at dialogen mellom partane i saka ikkje kan slutta med vedtaket i heradsstyret 23. mars. Før den tid skal formannskapet drøfta saka 17. mars.