Er nøgd med lokalkontor under tingrett på Stord

Etter uoffisielle møte med mellom andre Domstolkommisjonen og sunnhordlendingar kjem nye tingrettstonar frå Hardangerrådet.

Tonane går ut på at rådet torsdag truleg kjem til å støtta ei samanslåing av Sunnhordland tingrett og Hardanger tingrett, med sistnemnde som eit avdelingskontor på Lofthus underlagt eit hovudkontor på Stord.

I alle fall er det tilrådinga frå dagleg leiar Jostein Eitrheim i Hardangerrådet. Han kallar løysinga for «sognemodellen» ettersom Sogn og Fjordane har liknande løysingar.

Møttest rett etter jul

I fjor førte det til lokal sjau då Kvinnherad-ordførar Peder Sjo Slettebø (H) tok til orde for å slå saman Hardanger og Sunnhordland tingrettar og plassera hovudsetet på Husnes. Odda-ordførar Roald Aga Haug stod på si side hardnakka på kravet om eigen tingrett med base på Lofthus. Samarbeidsrådet for Sunnhordland har før vedteke å arbeida for samanslåing av Haugaland og Sunnhordland jordskifterett og Sunnhordland tingrett. No peikar fleire ut ein ny kurs, mellom anna fordi signal tilseier at det vert stilt krav om eit stort tal innbyggjarar bak kvar tingrett.

Den nye løysinga, eit kompromiss, oppstod etter at Hardangerrådet og Samarbeidsrådet for Sunnhordland møttest 3. april. Dei vart samde om å skriva ei felles fråsegn til Domstolkommisjonen, som er i ferd med å vurdera den nye rettsstrukturen, basert på ei samanslåing og ein struktur som nemnt over.

– Ein slik modell vil sikra funksjonane og arbeidsplassane ved tingrettskontora i båe regionane, skriv Eitrheim i den kortfatta saksutgreiinga til møtet torsdag.

Han tilrår å gje rådsordførar Hans Petter Thorbjørnsen (Ap), ordførar Solfrid Borge (Sp) i Ullensvang og seg sjølv fullmakt til å forma ut og godkjenna ein ordlyd i fråsegna som skal sendast, alt i tett samarbeid med Samarbeidsrådet for Sunnhordland.

– Gjev best utgangspunkt

Vedlagt saksutgreiinga er fleire innspel frå tilsette i og brukarar av Hardanger tingrett.

Fem tilsette i retten, med sorenskrivar Klaus Skjeldal i brodden, tok i eit innspel til kommisjonen før jul til orde for å slå saman tingrettar til større einingar, men halda på lokale funksjonar. Slik kan ein oppnå både å vera effektiv og vera nær folk.

– Samanslåing med Sunnhordland ser ut til å gje best utgangspunkt for at dette skal fungera i praksis, skriv dei tilsette.

Dei viser til at Hardanger og Sunnhordland i alt har 79.000 innbyggjarar og i dag 13 kommunar, med til saman seks domarar og ni funksjonærar.

Dei meiner det må vera mogeleg å setja rett både i Odda og Norheimsund. Dei skriv at det ikkje er noko i vegen for at jordskifterettane kan verta ein del av den nye «distriktsdomstolen».

Advokatar melder seg på

Advokat Anne-Sofie Lutro har skrive eit innspel om saka på vegner av seg sjølv og fire andre advokatar i nedslagsområdet til Hardanger tingrett, mellom dei Sturla Nødtvedt hjå Advokatfirmaet Borgen AS i Kvam. Ifølgje eit skriv frå Samarbeidsrådet frå Sunnhordland er det Hardangerrådet som har bede om utspelet frå advokatane.

Dei slår fast at tingretten i Hardanger truleg er for liten til å ha livets rett. Dei meiner at debatten har vore prega av at kvar og ein trekkjer til seg i staden for å søkja fellesløysingar.

– Viss ein ikkje klarar det, er det vårt syn at me etter 2019 ikkje lenger har den dømande kraft representert i Indre Hordaland, skriv dei.

Dei tek til orde for den same løysinga som dei tilsette i tingretten, med hovudsete på Stord og ei avdeling i Hardanger og rettssalar fleire stader. Dei meiner at strukturen har stor samfunnsøkonomisk tyding og slett ikkje berre handlar om arbeidsplassar og lokale tenester.

Til dømes i straffesaker kan vitne og andre måtta venta lenge på tur om retten ligg til dømes i Bergen. I praksis vil berre ein halvtime i retten krevja ein heil arbeidsdag. Politivitne som må reisa til retten, vil gjera ressurssituasjonen i politiet endå meir krevjande, meiner advokatane.

Dei fryktar også at sentralisering av retten vil føra til at bustyrarar i Bergen vert nytta i konkurssaker. Dermed vil ein mista lokalkunnskap, pluss at advokatane i Hardanger vil mista oppdrag. Liknande argument kan nyttast i tvangssaker, meiner dei.

– Synet er likt, uavhengig av kvar i distriktet me sit. Sjølv med lokalisering i Kvam ser ein fordelane med denne løysinga framføre eit bergensalternativ, skriv advokatane.

– Samtalar, ikkje møte

Normalt er møte i Hardangerrådet opne, men korkje møtet med Samarbeidsrådet for Sunnhordland eller med Domstolkommisjonen var kunngjorde og opne for ålmenta. Rådet har dessutan hatt møte med Hardanger tingrett og lensmannen i Hardanger. Med andre ord vart grunnlaget for kursendringa til hardingane lagt bak lukka dører.

Dagleg leiar Jostein Eitrheim meiner det er eit skilje mellom ordinære møte og faste, regionale forum og samtalar og dialog om enkeltsaker utan vedtak. Slike samtalar kan oppstå etter initiativ frå andre enn Hardangerrådet.

Han meiner det kan vera ein idé å ikkje kalla slike samtalar for møte, men i staden dialog eller samtale, for å skilja dei betre frå formelle møte.

Ikkje alle dei sju ordførarane som er medlemer i Hardangerrådet, deltok i samtalane, men alle var inviterte, opplyser Eitrheim.