Dette blir nytt på valkvelden

Det krev ei lita forklaring: dei siste åra har media pleidd å få ein prognose frå Valdirektoratet. Den har dei fått tilgang til klokka 19.30, og dermed kunna basere seg på dette når dei skriv sine saker om dei første resultata.

Det er ikkje tilfelle lengre. No får media først tilgang til tal frå Valdirektoratet klokka 21. Til gjengjeld er dette ganske omfattande talet. Mellom anna gjeld dette dei aller fleste førehandsstemmene.

– Dei fleste førehandsstemmer kan no teljast ferdig frå søndag. Mange er nok ferdig talt opp i løpet av søndagen og måndagen, seier seniorrådgivar Thomas Torgersen i Valdirektoratet til NTB.

Skal telje med ein gong

Desse tala kan publiserast frå klokka 21 på valdagen. Det kan også valdagsstemmer – eller valgtingsstemmer, på fagspråket – som er ferdig opptalt. Og det er også nytt av i år at vallokale skal byrje å telje stemmer med ein gong lokalet stenger.

– Tidlegare har det vore opp til kommunane sjølv om kvart vallokale tel for seg, eller om det blir frakta til ein sentral oppteljingsstad, men i år skal teljinga finne stad i vallokala.

Dermed blir den såkalla førstegongsteljinga gjennomført med ein gong. Ettersom mange vallokale stenger før klokka 21, særleg i mindre kommunar, vil dermed dei første resultata frå valdagen vere ferdig opptalte og tilgjengelege på slaget.

Hovudbiletet ved midnatt

Torgersen blir ikkje overraska viss ein stor del av resultata kjem mellom 22 og 23. Han meiner hovudbiletet bør vere klart ved midnatt, sjølv om dei største kommunane bruker noko lengre tid på å telje.

Valdirektør Benedicte Bjørnland har uttrykt uro for at resultatet kan bli forseinka, rett og slett på grunn av endringane i vallova og dei nye rutinane dei medfører.

– Det kan komme forseinkingar som følgje av den nye lova og nye rutinar. Det betyr ikkje at noko er feil, men at ein må telje igjen og igjen for å få eit sikkert og godt resultat, sa Bjørnland til Digi.no i juli.

Lite endringar

Den frykta deler ikkje Torgersen i like stor grad – i alle fall ikkje når det gjeld den første teljinga.

– Dei nye rutinane som kommunane må forhalde seg til vil i liten grad påverke dei opptalde stemmene som blir rapporterte valkvelden. Der det treffer kommunane, er vidare prosess når stemmene kjem inn sentralt i kommunen, som då kan gi litt forseinkingar.

Med mindre valet skulle bli usedvanleg jamt, bør altså namnet på Noregs neste statsminister vere kjend seint måndag kveld eller natt til tysdag.

(©NPK)