Bollestad: – Villig til å leggja meir på bordet til lausdrift

Store investeringar til nye fjøs for å oppfylla kravet til Stortinget om lausdrift, uroar mange bønder. På årsmøtet til Bondelaget onsdag sa landbruks- og matminister Olaug Bollestad (KrF) at ho er villig til å koma med meir støtte til slike investeringar.

– Eg ser utfordringane fram mot 2034, og eg er òg villig til å vera med å leggja pengar på bordet til meir investering, for eg ser det er ei utfordring, sa Bollestad då ho på årsmøtet til Bondelaget onsdag fekk spørsmål om investeringar til lausdrift frå styremedlem i Vestland Bondelag, Gry Ingvild Agjeld.

I spørsmålet sitt til statsråden peikte Agjeld på at lausdriftskravet for storfe utløyser eit investeringsbehov på 18–23 milliardar kroner fram mot 2034, og at det nærmast er umogleg å gjera lønsame investeringar i fjøs med under 30 kyr.

– I dag diskvalifiserer vi i praksis dei små og mellomstore bruka for ei framtid, sa ho og peikte på at det i dag blir lagt ned to gardsbruk kvar einaste dag i landet.

Augnar håp

Etter svaret frå Bollestad augnar ho eit lite håp, og forsikrar at Vestland bondelag vil halda fram arbeidet med å skaffa meir investeringsmidlar til mjølkebøndene på Vestlandet og bremsa nedlegginga.

– Det er utruleg viktig for Vestland, for vi har så mange av desse bøndene som sluttar. Samtidig er 60 prosent av verdiskapinga av landbruket i fylket knytt til mjølkebruka. Vi har 770 bruk med mjølkeproduksjon på bås. Viss vi ikkje greier å skaffa gode nok vilkår til at dei ønskjer å investera, blir det vanskeleg for landbruket generelt i fylket, seier Agjeld, som strekar under at mjølkeproduksjonen er sjølve ryggrada i landbruket i fylket.

Ho er glad for signala frå Bollestad.

– Det er fint at ho tenkjer det er meir å gje, sjølv om vi skulle ønskja at vi fekk det no ved jordbruksoppgjeret. Eg tenkjer vi berre må halda fram med å jobba mot partiet og håpa at vi får meir positive svar etter kvart.

Styrerepresentanten i Vestland Bondelag strekar samtidig under at det hastar.

– Dette er ikkje noko som kjem i framtida. Det skjer no. Bøndene sluttar no. I fjor var det 77 bønder i Vestland som selde mjølkekvotane sine.

– Stort behov

Agjeld er klar på at investeringsbehovet er stort og fortel at potten med investeringsmidlar i år var brukt opp allereie etter dei to første månadene av året.

– Då må Innovasjon Noreg byrja å seia nei til dei som søkjer, fordi det ikkje er meir midlar. Viss ein ikkje får midlar, kan ein heller ikkje oppfylla kravet til Stortinget om lausdrift.

I fjor var det ifylgje Agjeld 16 gardar i Vestland fylke som bygde nye lausdriftsfjøs.

– I snitt hadde dei 20 kyr før utbygginga og 28 kyr etter utbygginga. Det er marginalt, for vi ser at dei som byggjer ut til under 30 kyr, kjem ganske dårleg ut økonomisk utan eit godt investeringstilskot. Men signala frå Bollestad gjev oss eit lite håp og gjer at vi held fram med å arbeida for auka investeringstilskota for bøndene i Vestland, seier Gry Ingvild Agjeld.