Skatteobjekt: Eigedomsskatten i Kvam vart innført i 2010. Før sommaren måtte politikarane gjera vegval. Skattesatsen aukar i 2020, men det generelle botnfrådraget verkar motsett veg.
Satsen opp, men skatten ned
Skattesatsen aukar frå 4 til 5 i 2020, men eigedomsskatten går ned. Inntektene til Kvam herad vert truleg om lag som før.
Dei nye reglane som gjeld frå og med 2020, inneber ein maksimal skattesats på 5 promille og ein obligatorisk reduksjon i taksten på minst 30 prosent for alle hytter og hus. Ettersom eigedomsskattelova krev allmenn taksering kvart tiande år, og kvemmingane vart pålagde skatten i 2010, stod dei folkevalde overfor eit vegval då skatten vart drøfta før sommaren som ei «oppkøyring» til budsjettarbeidet for 2020. Det store spørsmålet var korleis sluttreknestykket ville sjå ut, og ikkje minst om politikarane var villige til å redusera eller auka skatteinntektene.
Nesten samstemte
I valet mellom fleire rådmannsskisserte alternativ stilte alle minus Frp seg bak eit framlegg frå Sp, KrF, H og Ap om følgjande då heradsstyret avgjorde saka 11. juni:
Alle takstane frå 2010 vert såkalla kontorjusterte - auka med eit pennestrok - med 10 prosent i 2020.
Skattesatsen for hus og hytter vert auka frå 4 til 5 i 2020, men redusert att til 4 i 2021 i tråd med statlege signal.
Arbeidet med å førebu ny taksering vert sett i gang med tanke på å ha nye takstar klare i februar 2021. Fristen for å skriva ut skatten er 1. mars kvart år.
Frp ville kontorjustera og auka satsen for hos og hytter til 5 i 2020, men redusera skattesatsen for næringseigedomar frå 7 til 6 promille. Ingen andre støtta framlegget.
Opp, men ned
Borghild Storaas Ones (Ap) poengterte at det er viktig at folk får med seg at sjølv om satsen aukar frå dagens 4 promille i 2021, vil takstgrunnlaget vera lågare som følgje av det allmenne botnfrådraget. Fordelinga vil vera som før, men skatten vert redusert med nokre prosent, påpeika ho. Også ordførar Jostein Ljones (Sp) sa at det er ei pedagogisk oppgåve å forklara veljarane at trass i auken i promillen inneber endringane samla i praksis ein reduksjon i kroner og øre. Varaordførar Heidi Sandven Botnen (KrF) sa at ho trur folk vil få piggane ut av å høyra om at satsen aukar, og at dei vil kjenna seg usikre på korleis skatten deira vil utvikla seg. Ho meiner kvemmingane generelt har fått eit relativt høgt skatte- og avgiftsnivå dei siste åra. Ho tok til orde for å gje ei form for garanti for at ingen med hytter og hus skal betala meir i eigedomsskatt enn i dag, men det vart det ingenting av.
Inntekta går noko ned i 2020
Ifølgje reknestykka til rådmannen fører vedtaket i juni til ein nedgang i skatteinntektene i 2020 på ein knapp million kroner for hytter og hus - frå 25,2 til 24,3 millionar kroner. Medrekna skatt for næringseigedomar håvar Kvam herad i år inn kring 40 millionar kroner i eigedomsskatt i året. Etter nedgangen til 4 promille minkar inntektene i utgangspunktet med 5,8 millionar kroner til, men dei nye takstane vil truleg auka inntektene monaleg frå hytter og hus, men truleg mindre frå næring. Det endelege utfallet er usikkert. Summane nemnde ovanfor er baserte på estimat som tek utgangspunkt i ei dobling av takstane frå 2010 etter takseringa. - Det er naturleg å venta at det vert ein betydeleg auke i forhold til 2010-takstane, skriv rådmannen. Kvam har over 7.200 eigedomar som må takserast. Alle må takserast samstundes, og arbeidet er tidkrevjande og dyrt, men takseringa kan retta opp feil som har oppstått.
Prøvde seg utan hell
Då formannskapet drøfta saka 5. juni, prøvde Frode Nygård (Frp) seg dessutan på ein eigen vri: Han ville kontorjustera berre takstane som var omfatta av botnfrådraget, altså for hus og hytter, og lata taksten for næring stå uendra. Heile formannskapet støtta framlegget, men det viste seg i ettertid å vera korkje mogeleg og lovleg skilja mellom gruppene og kontorjustera berre den eine. Dette var ikkje avklara før møtet.
Eigedomsskatt i programma
Frp er det partiet som i partiprogrammet i Kvam tek tydelegast til orde for å redusera eigedomsskatten. Partiet har som mål å fjerna han innan perioden er over. Også Raudt vil trappa ned eigedomsskatten for bustader, men innføra ein luksusskatt på hytter og sekundærbustader. Dei andre partia nemner ikkje skatten i valprogramma.
