Tapar pengar utan hyttefolket

Butikksjef Reidar Hammer på Coop Prix i Jondal gissar at butikken tapar 500.000 kroner i påskeveka. Han fryktar endå større tap i sommar.

Det er travelt på Coop Prix i Jondal tysdag. Onsdagen i påskeveka plar butikken vanlegvis omsetta for 3–4 gonger så mykje som vanleg. Ein full trailer med varer kom tidlegare på dagen, og butikksjef Reidar Hammer har leigt inn ekstrahjelp for å få sett dei på plass.

Samstundes skal fryseboksar, kjøler, touch-skjermar, lager, handlevogner og så vidare vaskast tre gonger om dagen.

– Det er litt hektisk, men det er me vane med. Påsken er alltid travel.

Tapar tusenvis

Koronakrisa har ført til to endringar i kundemassen. For det første handlar fleire lokalt. Den naturlege handelslekkasjen til Kvam og Odda har minka når folk held seg meir heime.

På den andre sida er det tomt for hytteturistar i påsken. Ifølge Statistisk sentralbyrå hadde Jondal kommune 436 fritidsbustader i 2019. «Hytteforbodet» hindrar folk i å reisa til ein del av desse fram til 20. april.

– Normalt skulle me hatt omtrent dobbelt så mange kundar i dag, seier Hammer.

Han tippar butikken tapar om lag ein halv million kroner i omsetnad i påskeveka.

Den uføreseielege situasjonen gjer det vanskeleg å berekna innkjøp. Særleg av brød, som har kort haldbarheit.

– Me må vera mykje meir på vakt og følga betre opp, seier han.

Ikkje kritisk – enno

All tap i omsetnad er alvorleg, seier Hammer, men dagens situasjon er ikkje kritisk. Butikken har auka omsetnad i dei vanlege vekedagane.

Det som kan verta verre, er sommaren.

Handverksmessa er avlyst, snowboardleiren på Folgefonna er avlyst, og Hardangerfjordtreffet – som samlar hundrevis av lastebilar frå heile landet på Torsnes – er utsett. Turistnæringa fryktar mange tomme hotellrom i sommar.

– Med dei avlyste arrangementa mistar me gjerne ein million i omsetnad, med både direkte leveranse og sal til gjestene. I juli har me fire gongar så stor omsetnad som i februar. Mistar me heile turistsesongen, snakkar me om fleire millionar. Då kan det verta skjebnesvangert, seier Hammer.

Helsa først

Torsdag 12. mars, då regjeringa innførte tiltaka for å hindra smittespreiing, vart det hektisk. Folk handla mjøl, gjær, kjøtdeig, brød og boksmat i store mengder. Enkelte fylte korga for inntil 10.000 kroner.

– Den torsdagen merka me hamstrekaoset. Det var heilt vilt, seier Hammer.

Sidan har det roa seg, sjølv om nokre, særleg dei som har personar i utsette grupper heime, vil ha færrast mogleg turar på butikken.

Hammer seier at koronasituasjonen medfører ekstra stress for dei tilsette, som er eksponerte heile arbeidsdagen. Det er sett opp skjermar framfor kassane for å skåna dei.

– Dei står i det. Det er ingen kjende tilfelle i kommunen, men det er ei redsle som ligg der. Plutseleg kan det slå ut.

Kanskje var det avgjerande at jondalsferja stod stille 9.–14. mars, på grunn av arbeid med ferjebruene. Uansett:

– Eg er glad for at folk er friske. Me får stor endring i omsetnaden i påsken, men helsa må gå føre, seier Hammer.