Kjærlege, men kjipe foreldre!

Forsking viser at tenåringar som bur i familiar der dei har klare reglar og grenser for alkohol, drikk mindre. Resultat frå Ungdata-undersøkinga i Kvam i 2017 viser at det er eit hopp i alkoholbruk hjå ungdomane våre frå 9. til 10. trinn hjå oss i Kvam. Me meiner difor at det no er eit godt råd og viktig å snakka med tenåringane våre om alkohol og å setja tydelegare grenser og reglar for bruk.

Snakk med tenåringen din og ha ein open dialog

I fleire undersøkingar har barn og unge blitt spurde om kva som betyr mest når det gjeld spørsmål om alkoholbruk. Kvifor vel nokon å drikka fyrste gongen som 14-åring, medan andre ventar til dei er 18? Det kan vera enkelt å tru at det er venene og kva dei gjer som er det viktigaste, men Ungdata (undersøkingar) viser at det er foreldra som har den største og viktigaste påverknaden når det gjeld alkoholbruk. Foreldre har ein unik posisjon til å påverka ungdomane og leia dei i riktig retning! Samtalen er ofte best når tenåringen sjølv inviterer til ein prat. Dess oftare og meir naturleg du snakkar med ungdomen din om alkohol, dess lettare blir det for deg. Ved å ha ein open dialog gir du signal om at det ikkje er farleg å snakka om alkohol og rus, og du kan hjelpa ungdomen din til å ta gode val om han eller ho vert tilbydd alkohol eller andre rusmiddel.

Om du har ein tenåring i hus, og du føler at du ikkje har snakka godt nok om alkohol eller rus med han eller henne, er det ikkje for seint. Det kan vera lurt å tenkja gjennom kva du har lyst til å seia, og korleis du vil gjera det. Det er viktig å vera open, ærleg og lyttande i møte med ungdomen. Kroppsspråk, tonefall og augekontakt vil påverka korleis samtalen blir. Tenk på at dette bør vera ein samtale mellom dykk.

Set klare grenser!

Det kan vera vanskeleg å ha tenåringar i hus som er nysgjerrige på alkohol, og difor må me som foreldre våga å vera kjipe. Å vera foreldre er ikkje ein konkurranse i å vera populær. Set klare grenser og «stå i det» sjølv om det kjem sterke protestar frå tenåringen! Ved å setja grenser, viser foreldre at dei er til å stola på. Du er forelder – ikkje ein kompis!

Ver tydeleg på at du ikkje aksepterer at tenåringen din drikk alkohol før han eller ho er 18 år. Då blir det mindre sannsynleg at reglane blir brotne. Ungdom har alltid testa grenser. Det høyrer med til ungdomstida, men grenser er samstundes veldig trygt for dei å ha. Ved å ha kjærlege og kjipe foreldre som set tydelege grenser, kan ungdomen din bruka deg som unnskyldning for å seia nei til alkohol. «Nei, eg vil ikkje drikka fordi då får eg problem med foreldra mine.» Det kan vera godt å ha kjipe foreldre å skulda på i ungdomstida. Om han eller ho likevel drikk før 18 år, hjelper det ikkje å bli sinna. At ungdomen din fortel det til deg, skal du vera glad for. Framsnakk det å vera ærleg om dette.

Ver tilgjengeleg,

følg med, følg opp!

• Lag faste avtalar med ungdomen din

• Ver vaken når ungdomen kjem heim

• Hent ungdomen på fest og lag gjerne «køyregrupper» saman med andre «kjipe» foreldre.

• Ver bevisst på eigen alkoholbruk! Dersom me som foreldre ikkje kan køyra og henta i helgane fordi me har drukke alkohol, vil ungdomane snart ikkje rekna med at me kan henta dei heim.

• Ver tydeleg på at det er greitt at ungdomen ringjer heim – uansett når og kor tid.

• Gje gjerne signal om at det er greitt at ungdomane samlast heime hjå deg. Då har dei ein stad å vera, og det er vaksne til stades.

Ver ein god rollemodell

Me ynskjer alle det beste for ungdomane våre. Det gjeld å finna ein balanse mellom alkoholbruk og korleis me steller oss til alkohol på ein måte som er bra for heile familien. Me som vaksne må ha eit bevisst forhold til når, kor tid og kor mykje me drikk. Ungdom i dag ser opp til foreldra sine som rollemodellar også når det gjeld bruk av alkohol. Ungdomane speglar ofte det dei har vakse opp med.

All forsking viser at i familiar med klare reglar om alkohol drikk tenåringen mindre, og me som forelder har me eit unikt høve til å utgjera ein forskjell i tenåringen sitt liv. Det gjer me best ved å vera både kjærlege og kjipe!

På www.kjipeforeldre.no kan du finna gode tips og råd

For Kvam herad: oppvekstsjef, leiar for barnehage- og skule, leiar for helsestasjon og skulehelseteneste, leiar for familiesenteret, PPT-leiar, barnevernsleiar, kommuneoverlege, folkehelsekoordinator og leiar for eining for alkohol og servering

Vest politidistrikt – Kvam, Fusa og Tysnes lensmannsdistrikt